ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା

ଆର୍ଥିକ ଯୋଜନା ର ବର୍ତମାନ ଯୁଗରେ ,ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ପରିମାପ ପାଇଁ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ତଥ୍ୟ  ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଙ୍କ ପାଇଁ  ଆଧାର ସଦୃଶ ପ୍ରୟୋଜନ ନିତ୍ୟାନ୍ତ ଜରୁରୀ ।ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଧ୍ୱନି ଯୋଜନା ବିକାଶ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଜିଲ୍ଲା ରେ ଡିପିଏମୟୁ  ର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇ ଅଛି । ଡିପିଏମୟୁ (ପରିସଂଖ୍ୟାନ କକ୍ଷ) ପରେ ସାର ପାଇଁ ଇଏଆରଏସ (କୃଷି ପରିସଂଖ୍ୟାନ ତଥ୍ୟ ପାଇଁ  ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ।ଳୟର ସ୍ଥାପନା ),ଏନଏସଏସ(ଜାତୀୟ ନମୁନା ସର୍ବେକ୍ଷଣ),କୃଷି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଜନଗଣନା,ଆର୍ଥିକ ଜନଗଣନା,ଭିଆଇସିଏସ(ଗ୍ରାମ୍ୟ ସୂଚକ ପରିକଳ୍ପନା କାର୍ଡ),କ୍ଷୁଦ୍ରତର  ସେଚନ ,କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଜନଗଣନା , କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଯୋଜନା ଗୁଡିକରୁ ବ୍ୟାପକ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର  ସଂଗ୍ରହ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ହୋଇଥାନ୍ତି ।ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷରେ ଡିପିଏମୟୁ (ଯୋଜନା କକ୍ଷ) ଜିଲ୍ଲା ପାଇଁ  ସମପୀଡିତ ଜିଲ୍ଲା ପାଞ୍ଚ ବାର୍ଷିକ ଯୋଜନା ସମ୍ଭାବିତ ଯୋଜନା ଏବଂ ବାର୍ଷିକ ଯୋଜନା ମାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥାଏ  ଏବଂ ଏମପିଏଲଏଡି ,ଏମଏଲଏଏଲଡି,ଡବ୍ଲୂଓଡିସି ଏବଂ ଏସପିଏଫ ପରିକଳ୍ପନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ର ଏକକ ଚୁକ୍ତି ।

• (i).ଇଏଆରଏସ >(କୃଷି ପରିସଂଖ୍ୟାନ ତଥ୍ୟ ପାଇଁ  ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ।ଳୟର ସ୍ଥାପନା ):-ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଧାନ ଏବଂ ୧୩ ଗୋଟି ଛୋଟ ଫସଲର ଅନୁମାନ କରିବା ।ଏହି ପକ୍ରିୟାରେ ୨୦% ନମୁନା ଗ୍ରାମ ରେ ଧାନ ଏବଂ କ୍ଷୁଦ୍ରତର  ଫସଲର ଫସଲ କ୍ଷେତ୍ରର ଗଣନା ସାମିଲ କରାଯାଇଅଛି ଏବଂ ପଡିଆ ସ୍ତରରେ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ପରିଚାଳନା (ଏସଏଫଏସଏସ) ଦ୍ଵାରା ଫସଲ କାଟିବାର ପ୍ରୟୋଗ (ସିସିଇଏସ) ର ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଅଛି
• (ii)ଆରକେବିୱାଇ:- ସମୁଦାୟ ୨୪୮ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚୟତ ରେ  ଧାନ ପତନ କାଟିବା ପ୍ରୟୋଗ ଫସଲର ସଞ୍ଚାଳନ କରିବା ପାଇଁ  ଅନୁଧ୍ୟାନ କରାଯାଇଅଛି ,ଜିଲ୍ଲା ସହିତ ରାଜସ୍ଵ ଅଧିକାରୀ  ରାଜସ୍ଵ ବିଭାଗ ,କୃଷି ବିଭାଗ ଭିଏଡବ୍ଲୁଏସ ଏବଂ ଡିପିଏମୟୁ ର କ୍ଷେତ୍ର ସର୍ବେକ୍ଷକ  ସମନ୍ଵୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି କରାଯାଇଅଛି।
• (iii) ଏନଏସଏସ:ଜାତୀୟ ନମୁନା ସର୍ବେକ୍ଷଣ(ଏନଏସଏସ) ର ଲକ୍ଷ ପ୍ରତି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଆୟ ଅନୁସାରେ ଗ୍ରାମୀଣ ଏବଂ ସହରୀ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ପ୍ରତି ଲୋକ ପିଛା ଆୟ ,ରଜୋଗାର ଓ ବେରଜୋଗାର,ପିଇବା ପାଣି,ପରିଚ୍ଛନତା,ଗୃହର ସ୍ଥିତି ଏହି ପ୍ରକାର ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଆର୍ଥିକ ବସ୍ତୁ ର ସର୍ବକ୍ଷଣ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଅଛି ।
• (iv)କୃଷି ଜନଗଣନା: ଏହା କୃଷି ଏବଂ ପରିଚାଳନ ଚାଷ ଜମିର ରଖିଥିବା ପରିମାଣ ଏବଂ ଜିଲ୍ଲାର କୃଷକଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସମୁଦାୟ ନିବେଶ ପାଇଁ  ପ୍ରତ୍ୟକ  ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଆୟୋଜିତ କରାଯାଏ ।
• (v) କ୍ଷୁଦ୍ରତର  ସେଚନ ଜନଗଣନା :ଏହା ପ୍ରତ୍ୟକ  ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଆୟୋଜିତ କରାଯାଏ ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେଚନର ଧାରା ବିଭିନ୍ନ ସ୍ରୋତ ଯେମିତି ସେଚନ ଧାରା,ସ୍ରୋତ ଉତ୍ତୋଳନ କରିବା,କୂପ ଖଳନ,ଜିଲ୍ଲା ରେ ଗଭୀର କୂପ ର ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିବା ସେଚନର କ୍ଷମତାର ଆକଳନ କରାଯାଇପାରିବ।
• (vi)ବିଆଇସିଏସ:  ଗ୍ରାମ୍ୟ ସୂଚକ ପରିକଳ୍ପନା ଯୋଜନା)ରାସ୍ତା ,ହାସପାତାଳ,ଡାକଘର ଇତ୍ୟାଦି ଭିତ୍ତି ସଂରଚନାର ପ୍ରାପ୍ୟ  ଓ ପିଇବା ପାଣି ,ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ,ପରିମଳ ,ଶିକ୍ଷା ଇତ୍ୟାତି ସମସ୍ତ ସୁବିଧାର ମୂଳତଥ୍ୟ  ତିଆରି ପାଇଁ ଆୟୋଜିତ କରାଯାଏ ।
• (vii)ମୂଲ୍ୟ ପରିସଂଖ୍ୟାନ:ଉତ୍ପାଦକର ସ୍ତର ଓ ଫସଲର ମୂଲ୍ୟ  ଏବଂ ପାଇକାରୀ ମୂଲ୍ୟ ଓ ବିଭିନ୍ନ ବସ୍ତୁର ଖୁଚୁରା  ମୂଲ୍ୟ  ଗ୍ରାମୀଣ ଏବଂ ସହରୀ  ବଜାରର ମୂଲ୍ୟସୂଚୀ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏକତ୍ର କରାଯାଏ ।
• (vii)ଅଧିକାରୀ ପରିସଂଖ୍ୟାନ:ଜିଲ୍ଲାପରିସଂଖ୍ୟାନ ହାତ ଲେଖାର  ଏକ ପୁସ୍ତିକା ର ସଂକଳିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ  କାର୍ଯ୍ୟଳୟରୁ ମାଧ୍ୟମିକ ତଥ୍ୟ  ଏକତ୍ର କରଯାଏ ଯେଉଁଠି କ୍ଷେତ୍ର ,ଜନସଂଖ୍ୟା ,ଜଳବାୟୁ ଭୌଗଳିକ ଦୃଷ୍ଟିକଣ ,ପଶୁସମ୍ପଦ,ଶିଳ୍ପ,ଶିକ୍ଷା ରେ ବ୍ୟାପକ ତଥ୍ୟ ସାମିଲ କରାଯାଇଅଛି ।

ଏସିଆ ର  ବଡ ବିଦ୍ୟୁତ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ହୀରାକୁଦ ଠାରୁ ୪୮କି.ମି. ଦୂରରେ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ଅବସିସ୍ଥିତ । ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଚୁର ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ର ଦୃଶ୍ୟଲେଖ । ବାରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ର ଜଳସେଚିତ ଅଞ୍ଚଳ ହେଉଛି ବାରଗଡ଼, ବରପାଲି,ଅତାବିରା ଓ ଭେଦେନ । ଏଠାରେ ବର୍ଷକୁ ଦୁଇଥର ଚାଷ  ଓ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣ ରେ ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ, ସେଥିପାଇଁ ବରଗଡ଼ କୁ ଭାରତର ଭାତ ହାଣ୍ଡି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହା ବ୍ୟତିତ ପନିପରିବା ଯଥା କୋବି,ଫୁଲକୋବି,ବାଇଗଣ,ପୋଟଳ,ଟମାଟର,ମୁଗ,ବିରି ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣ ରେ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ସୁପରିଚିତ ଅଟେ। ଏଠିକାର ଲୋକମାନେ ଜୀବନ ନିର୍ବାହ ପାଇଁ ଚାଷ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥାନ୍ତି । ବରଗଡ଼ ର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଜାତୀୟ ବଜାରର ଧାନ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ।ବରଗଡ଼ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ପୁରୁଣା ଶିଳ୍ପକେନ୍ଦ୍ର(ହାତବୁଣା ଓ ବୟନ ଶିଲ୍ପ)ଯାହା ଓଡିଶାର ମେରୁଦଣ୍ଡ ଅଟେ। ହାତବୁଣା ଓ ବୟନ ଶିଳ୍ପକେନ୍ଦ୍ର ବରଗଡ଼ ର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ବାସ୍ତବ ରୂପ ଦେଇଥାଏ ।ଦେଶ ବିଦେଶ ରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ  ହାତବୁଣା ଓ ବୟନ ଉଚ୍ଚକୋଟିର  ଓ ଅଦ୍ଵିତୀୟ ରୂପାଙ୍କନ ଜିନିଷ ର ଦାବି ଅଛି ଯାହା ବରଗଡ଼ ର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ଏଠାରେ ସିମେଣ୍ଟ ନିରମାଣକାରୀ ୟୁନିଟ ଅଛି ଯାହା ବରଗଡ଼ ଠାରୁ ୬ କି. ମି. ଦୂର ଖଳିଆପଳି ଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଯାହା ଏ. ସି.ସି. ସିମେଣ୍ଟ ତିଆରି ହୁଏ ଓ ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ବିକ୍ରି ହୋଇଥାଏ । ବରଗଡ଼ କଂସା ପାତ୍ର  ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଅଟେ ।

ଏଠାରେ ଓଡିଶା  ର ଗୋଟିଏ ପ୍ରଶିଦ୍ଧ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ୍ଳୀ ଅଛି ଯାହା ବରଗଡ଼ ଠାରୁ ୧୧୦ କି.ମି.ପାଇକମାଳ ବ୍ଲକ ର ନୃଶିଂନାଥ ନାମରେ ନାମିତ ।ଏହା ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ପର୍ବତ ର ଜଙ୍ଗଲ କୁ ଘେରି ରହିଛି ,ଯାହା ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ ଗଛ ଓ ଔଷଧୀୟ ବୃକ୍ଷ ରେ ପରିପୂର୍ଣ । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ର ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ୍ଳୀ ଭାବରେ ଏହା ଜିଲ୍ଲା ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଉନ୍ନତି କରୁଛି ।

ଜିଲ୍ଲା ପରିସଂଖ୍ୟାନ ସଂକ୍ରାନ୍ତ ଲିଖିତ ପୁସ୍ତକ,ଅର୍ଥ ନୈତିକ ଜନଗଣନା -୨୦୦୫,ଆର୍ଥିକ ସମାବେଶନ ସର୍ବେକ୍ଷଣ-୨୦୧୨

ପ୍ରତିନିଧି ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଯୋଜନା ଏବଂ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ), ଡି.ପି .ଏମ.ୟୁ , ବରଗଡ଼
ଦୁରଭାଷ-୦୬୬୪୬-୨୪୬୫୭୩(ଯୋଜନା କକ୍ଷ)
ଇ-ମେଲ-dpobgh[at] rediffmail[dot]com (ଯୋଜନା କକ୍ଷ)