ଜିଲ୍ଲା ସମ୍ବନ୍ଧରେ

ବରଗଡ଼ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶା ର ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲା । ୧୯୯୨ ଆଗରୁ ଏହା ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ର ଗୋଟିଏ ଉପ ବିଭାଜନ ଥିଲା । ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ୧ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୯୩ ରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ରୁ ଅଲଗା ହୋଇ ଥିଲା । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ଓଡିଶା ର ବିଖ୍ୟାତ ଜିଲ୍ଲାରେ ଗୋଟେ । ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ର ନାମ ଜିରାରିଭର ବ୍ୟାଙ୍କ ବାମ ପାର୍ଶ୍ଵରେ ଥିବା ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଳୟ ବରଗଡ଼ ନଗର ର ନାମ ଅନୁସାରେ ରକ୍ଷା ଯାଇଛି । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପଥ ୬ ରେ ଅଛି ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ରେ ୫୯ କି.ମି ଦୂରରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ବ୍ୟତିତ ଝାରସୁଗୁଡା ରୁ ଟିଟଲାଗଡ ଡି.ବି.କେ ରେଳ ମଧ୍ୟ ଚାଲେ। ରେଳ ସ୍ଟେଶନ ବରଗଡ଼ ନଗର ର ରୁ ୩ କି.ମି ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏକ ମିଟର ଲମ୍ବ ରେଳ ଲାଇନ ବରଗଡ଼ କୁ ଡୁଙ୍ଗରୀ ରେ ନିମ୍ବୁ ପଥର ପଥର ଖଣି ରେ ମିଶି ଥାଏ । ମୁଖ୍ୟ ହୀରାକୁଦ ନାଳ ନଗର ର ମଧ୍ୟରେ ଯାଇଛି ସେଥିପାଇଁ ଏହାକୁ ବରଗଡ଼ ନାଳ କୁହାଯାଏ । ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ୨୦ ଡିଗ୍ରୀ ୪୩’ ରୁ ୨୧ ଡିଗ୍ରୀ ୪୧’ ଉତ୍ତର ଅକ୍ଷାଂଶ ଏବଂ ୮୨ ଡିଗ୍ରୀ ୩୯’ ରୁ ୮୩ ଡିଗ୍ରୀ ୫୮ ‘ ପୂର୍ବ ଦ୍ରାଘିମା ର ମଝିରେ ଅଛି । ଏହା ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶା ର ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲା ଅଟେ ଏବଂ ୧ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୯୩ ବର୍ଷରେ ଜିଲ୍ଲା ରୂପେ ଘୋଷିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ର ଉତ୍ତରରେ ଛତିଶଗଡ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ପୂର୍ବ ପଟେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ଅବସ୍ଥିତ, ଦକ୍ଷୀଣରେ ବଲାଙ୍ଗିର ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ସୁବର୍ନପୁର ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ପଶ୍ଚିମରେ ନୂଆପଡା ଜିଲ୍ଲା ଅବସ୍ଥିତ।

ଏହାର ମୂଳ ନାମ ବାଗହାର କୋଟା ଥିଲା ଯାହା ୧୧ ଶତାବ୍ଦୀ ରେ ଶିଳାଲିପି ନାମରେ ଜଣା ଯାଉଥିଲା । ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ର ପ୍ରଥମ ଚୌହାନ ରାଜା ବଳରାମଦେବ କିଛି ସମୟ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଳୟ ତିଆରି କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ବଡ ଦୁର୍ଗ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ, ଏହାକୁ ବରଗଡ଼ କୁହାଯାଉ ଥିଲା । ନୂଆ ଗଠନ ହୋଇ ଥିବା ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା କୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଅବିଭାଜିତ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା କୁ ଅନଦେଖା କରି ହେବ ନାହି କାରଣ ବରଗଡ଼ ହେଉଛି ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ର ପୁରୁଣା ଉପ ବିଭାଜନ ଥିଲା । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ସମ୍ବଲପୁର ଉପ ବିଭାଜନ ମହାନଦୀ ନଦୀ ର ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଚୌହାନ ବହୁତ ଶକ୍ତି ଶାଳି ଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶା ଏବଂ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ର ପୂର୍ବ ଅଞ୍ଚଳ ର ୧୮ ଟି ରାଜ୍ୟ କୁ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।

୧୯୦୫ ଆଗରୁ , ସମ୍ବଲପୁର ଏବଂ ବରଗଡ଼ ଇପ ବିଭାଜନ ଛତିଶଗଡ ରାଜ୍ୟ ରେ ଥିଲେ । ୧୯୩୬ ରେ ଓଡିଶା କୁ ଅଲଗା ପ୍ରଦେଶ ରେ ଗଠନ କର ଯାଇଥିଲା ।୧୯୪୮ ରେ ବାମ୍ରା ଏବଂ ରାଇରାଖୋଲ କୁ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ରେ ଯୋଗ କରା ଯାଇଥିଲା ।୧୯୬୯ରେ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଉପ ବିଭାଜନ, ପଦମପୁର ପୁରୁଣା ଉପ ବିଭାଜନ ବରଗଡ଼ ର ବେଜେପୁର , ଗାଇସିଲେଟ , ଜଗଦଲପୁର , ମେଳଛାମୁଣ୍ଡା , ପାଇକମାଲ ଏବଂ ସୋହେଲା ରେ ପୋଲିସ ସ୍ଟେଶନ ଗଠନ କର ଯାଇଥିଲା । ସୁନ୍ଦର ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ର କାର୍ଯ୍ୟଉନ୍ନୟନ କୁ ନଜରରେ ରଖି ଓଡିଶା ର ୧୩ ଟି ଜିଲ୍ଲା କୁ ୧୯୯୨ , ୧୯୯୩, ଏବଂ ୧୯୯୪ ମସିହା ରେ ୩୦ ଟି ଜିଲ୍ଲା ରେ ବିଭାଜିତ କରାଯାଇ ଥିଲା । ଏହି ପ୍ରକିୟା ପାଇଁ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା କୁ ୪ ଟି ଜିଲ୍ଲା ରେ ବିଭାଜିତ କର ଯାଇଥିଲା ଯାହା ସମ୍ବଲପୁର , ଝାରସୁଗୁଡା , ବରଗଡ଼ ଏବଂ ଦେଓଗଡ଼। ଅଧିସୂଚନା ସଂଖ୍ୟା . ୧୪୨୧୮/ର . ତାରିକ ୨୭.୦୩.୧୯୯୩ ସରକାରଙ୍କ ଅନୁସାରେ ସମ୍ବଲପୁର ର ପୂର୍ବ ଜିଲ୍ଲା ରୁ ବରଗଡ଼ ଏବଂ ପଦମପୁର ୨ ଟି ଉପ ବିଭାଜନ ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ଗଠନ କର ଯାଇ ଥିଲା । ୧୯୯୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ର କ୍ଷେତ୍ର ୧୭୫୧୬.୦୦ ବର୍ଗ.କିମି ଏବଂ ବରଗଡ଼ ର ୫୮୩୧.୫୭ ବର୍ଗ.କିମି । ଅବିଭାଜିତ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ର ମୋଟ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୩୩.୨୯ ଶତକଡା ହେଉଛି ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ।

ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା

ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ଓଡିଶା ର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଏହି ଜିଲ୍ଲା ରାଜ୍ୟ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଳୟ ଭୁବନେଶ୍ଵର ସହିତ ଯୋଡି ହୋଇ ରହିଛି ଯାହା ୩୭୦ କି.ମି ସଡକ ଏବଂ ରେଳ ଦ୍ଵାରା । ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରଶାସନ ଅନୁସାରେ ଜିଲ୍ଲା ର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଙ୍କୁ ବିପୁଳ ଏବଂ ବିବିଦ୍ଦ ଶକ୍ତି ସହିତ ସ୍ଥାପିତ କରିବାର ମୁଖ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର କୁହା ଯାଏ । ଜିଲ୍ଲାପାଳ ହେଉଛନ୍ତି ନିୟମ ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ର ରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା ର ଉଚ୍ଛ ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ଜିଲ୍ଲାକୁ ୨ଟି ଉପ ବିଭାଜନରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ବରଗଡ଼ ଏବଂ ପଦମପୁର ଏବଂ ପ୍ରତି ଉପ ବିଭାଜନରେ ଗୋଟିଏ ଉପ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ଅଛନ୍ତି ଯାହା ଉପ ବିଭାଜନ ର ନିୟମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ତାର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ର କାର୍ଯ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ କୁ ରକ୍ଷଣ କରନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ର ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା କୁ ୧୨ ଟି ତହସିଲ ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯଥା ପାଇକମାଳ , ପଦମପୁର , ସୋହେଲା , ବରପାଲି , ଭେଡ଼େନ , ବରଗଡ଼ , ଭଟଲି , ଅତାବିରା , ଗାଇସିଲେଟ , ବିଜେପୁର , ଆମ୍ଭଭୋନା ଏବଂ ଝାରବନ୍ଧ ଏବଂ ପ୍ରତି ତହସିଲ ରେ ଗୋଟିଏ ତହସିଲଦାର ଅଛନ୍ତି । ନିୟମ ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଜିଲ୍ଲା କୁ ୧୬ ଟି ପୁଲିସ ସ୍ଟେଶନ ରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯଥା ପାଇକମାଳ, ପଦମପୁର , ସୋହେଲା , ବରପାଲି , ଭେଡ଼େନ , ବରଗଡ଼ , ଭଟଲି , ଅତାବିରା,ଗାଇସିଲେଟ , ବିଜେପୁର , ଆମ୍ଭଭୋନା , ଝାରବନ୍ଧ , ମେଲଛାମୁଣ୍ଡା , ବରଗଡ଼ ସଦର , ବୁର୍ଡେନ ଏବଂ ଏନାର୍ଜି ।ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ୧୨ ଟି ବ୍ଲକ ଅଛି ଯଥା ପାଇକମାଳ , ପଦମପୁର , ସୋହେଲା , ବରପାଲି , ଭେଡ଼େନ , ବରଗଡ଼ , ଭଟଲି , ଅତାବିରା , ଗାଇସିଲେଟ , ବିଜେପୁର , ଆମ୍ଭଭୋନା ଏବଂ ଝାରବନ୍ଧ । ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ଗୋଟିଏ ନଗର ପାଳିକା ଏବଂ ୪ ଟି ବିଜ୍ଞାପିତ ଅଂଚଳ ପରିଷଦ ଯଥା ବରପାଲି, ପଦମପୁର, ଅତାବିରା , ବିଜେପୁର । ଜିଲ୍ଲା ରେ ମୋଟ ୨୪୮ ଟି ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଏବଂ ୧୨୦୮ ଟି ରାଜସ୍ୱ ଗାଁ ଅଛି ।

ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାରେ ଗରମ ଏବଂ ଶୁଷ୍କ ତାପମାନ ଅନୁଭବ ହୁଏ, ତାପରେ ଆଦ୍ର ମୌସୁମୀ ଏବଂ ଶୀତ ହୁଏ । ତାପମାତ୍ରା ୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ସି ରୁ ୪୬ ଡିଗ୍ରୀ ସି ଭିତରେ ରହେ । ଶୀତ ଋତୁ ନଭେମ୍ବର ରୁ ଫେବ୍ରୁୟାରୀ ମାସ ଭିତରେ ହୋଇଥାଏ । ତାପରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ ଆସିଥାଏ ଜୁନ ମାସର ଦ୍ୟୁତିୟ ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହି ଥାଏ ।ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ମାନସୁନ ର ମୌସମ ଜୁନ ର ମଧ୍ୟରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।ଜିଲ୍ଲା ରେ ହାରାହାରି ବାର୍ଷିକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ୧୫୨୭ ଏମ ଏମ ର ହୋଇଥାଏ ।କୃଷି ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ର ମେରୁଦଣ୍ଡ ଭଳି କମ କରିଥାଏ ।ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ର ଅଧିକାଂଶ ସ୍ଵେଦେଶୀ ନିବାସିଆଁ ରୂପରେ ଫସଲ ର କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟ ଆଭାଷ ହୋଇଥାଏ ।ପ୍ରାକୃତିକ ଜଳ ନିଷ୍କାଶନ ର ସୁବିଧା ପାଇଁ ଉପସ୍ଥିତି ର କାରଣ ,ଜିଲ୍ଲା ମେଦାନ ବୃହତ ଉତ୍ପାଦୋନ ର ବିକାଶ ର ସମର୍ଥନ କରିଥାଏ ଏବଂ କୀଟ ଏବଂ କୀଟ ରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ । ଯେମିତି କି ଆମ୍ଭେ ଜିଲ୍ଲା ର ଶିକ୍ଷିକ ପରିଦୃଶ୍ୟ ସହିତ ଖାପ ଖାଇବାକୁ ପଡିଥାଏ ।ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ଫର୍ମସି ବିଦ୍ୟାଳୟ ବରପାଲି,ବିକାଶ ଜୁନିୟର ବିଦ୍ୟାଳୟ ,ପାଞ୍ଚୟତ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ,ବରଗଡ଼ ଆଇନ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ,ଆତାବିରା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଭଳି ବହୁତ ଗୁଡିଏ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନ ସ୍ଥାପନ ହୋଇଅଛି।

ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ବର୍ଷରେ ବହୁତ ଗୁଡିଏ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ମାନିଥାନ୍ତି ।ନୂଆଖାଇ,ଧନୁଯାତ୍ରା , କେଦାର ନାଥ ଙ୍କ ମହାଶିବରାତ୍ରି ,ନରଶିଙ୍ଗ ଚତୁରଦର୍ଶୀ,ଶୀତଳଷଷ୍ଠୀ ,ବିଶ୍ଵକର୍ମା ପୂଜା ,ଖୁଣ୍ଟାପାଲି ର ବାଲିଯାତ୍ରା ,ନୃଶିଙ୍ଗ ନାଥ ର ବଇଶାଖମେଳା,ଭଟଲି ର ଫାଲ୍ଗୁନ ଯାତ୍ରା ଭୋଳି ବହୁତ ଗୁଡିଏ ।ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ରେ ପାର୍ବତୀ ଗିରି ,ପଦ୍ମଶ୍ରୀ କୁତାର୍ଥ ଆଚାର୍ୟ , ପଦ୍ମଶ୍ରୀ କୁଞ୍ଜବିହାରୀ ମେହେର , ମନୋବଦ୍ଧ ରାଣା ଭୋଳି ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୟ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି।

ପଞ୍ଚାୟତି ରାଜ ପ୍ରଣାଳୀ

ଓଡିଶା ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଏବଂ ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦ ଅଧିନିୟମ ୧୯୫୯ ଡବ୍ଲୂଇଏଫ ର ପ୍ରବତନର ସହିତ ରାଜ୍ୟ ରେ ତିନି ସ୍ତରୀୟ ପଞ୍ଚୟାତି ରାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଅଛି ।୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୧ ମସିହାରେ ଓଡିଶା ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦ ଅଧିନିୟମ କାର୍ଯ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ର ସହିତ ମଜବୁତ କରାଯାଇଥିଲା। ୧ ନଭେମ୍ବର ୧୯୯୩ ର ପଞ୍ଚୟତିରାଜ ବ୍ୟବସ୍ଥା ର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା-ଲୋକଙ୍କର ସ୍ଥାନୀୟ ବିଷୟରେ ପ୍ରବନ୍ଧନର ସହିତ ସ୍ଵପ୍ନ ଏବଂ ଆତ୍ମଶାସନ ପାଇଁ ନିଜର କ୍ଷମତା ବିକାଶତ କରିବାର ଅଛି। ପଞ୍ଚାଯତରାଜ ତିନି ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଣାଳୀ ରେ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦ ଏବଂ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ଭିତରେ ଅନ୍ତର ମଧ୍ୟସ୍ଥ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଅଛି ଏବଂ ଗ୍ରାମସ୍ଥରୀୟ ର ଗ୍ରାମପଞ୍ଚୟତ ଏବଂ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟ କାଳରେ ସେମାଙ୍କର ଭିତରୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସାମାନ୍ୟ ଭାବରେ ଜିଲ୍ଲା ଗ୍ରାମୀଣ କ୍ଷେତ୍ର ର ବିକାଶ ପାଇଁ ନିଜସ୍ଵ ବିକାଶ କ୍ଷେତ୍ରର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

ଜିଲ୍ଲା ରେ ଶୀର୍ଷ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ନିମ୍ନଲିଖିତ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ଗଠନ କରାଯାଇଅଛି । ଜିଲ୍ଲା ର ପ୍ରତ୍ୟକ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦର ଦୁଇଜଣ ଙ୍କର ଚୟନ କରିଥାଏ ।ବିଧାନସଭାର ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ରୁ ସାଂସଦ ର ସଦସ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦର ସଦସ୍ୟ ହୋଇଯାନ୍ତି । ଜିଲ୍ଲା ର ସମସ୍ତ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ର ଅଧକ୍ଷ , ନଗର ପାଳିକା/ଏନ ଏସ ସି ର ଅଧକ୍ଷ ,ଜିଲ୍ଲା ର ସହକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କ,ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ,ଶିକ୍ଷା ,ଲୋକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ,କୃଷି ,ବନ ,କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସରକାରୀ ବିକାଶ ର ଜିଲ୍ଲା ଅଧିକାରୀ ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦ ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସଦସ୍ୟ ହୋଇଯାନ୍ତି । ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଏବଂ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ସଦସ୍ୟ ପାଇଁ ନିଜର ଆବଦୀର ଅନୁପାତ ଅନୁସାରେ ସ୍ଥାନ ଆରକ୍ଷଣ ଅଛି। ଯେଉଁଠି ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି ଏବଂ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ମହିଳା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ଆରକ୍ଷଣ ଅଛି । ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦଙ୍କର ସଦସ୍ୟ ର ଜଣଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏବଂ ଉପାଦକ୍ଷ ଚୟନ କରାଯାଏ । ଜିଲ୍ଲାର ଜିଲ୍ଲାପାଳ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି। ଜିଲ୍ଲା ପରିବାର ,ଜିଲ୍ଲା ର ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ର ଗୁଡିକର ନୀତି ତିଆରି କରିବା ସହିତ ସରକାରଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ରଖିଥାଏ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିଥାଏ ଯେଉଁଠି ସେଠିକାର ସମନ୍ଧିତ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ପୁନର୍ବାର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରନ୍ତି ।ଜିଲ୍ଲାପରିଷଦ ଏବଂ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ତର-ମଧ୍ୟସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟରତ ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଓଡିଶା ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ଅଧିନିୟମ ,୧୯୫୯ ର ପ୍ରାବଦ୍ଧାନୋର ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟ ରେ ସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଅଛି ଏବଂ ଏହାର ଅଧିକାର କ୍ଷେତ୍ର ସମୁଦାୟିକ ବିକାଶ ଖଣ୍ଡ ସହିତ ମିଶିଅଛି ।ବ୍ଲକ ବିକାଶ ଅଧିକାରୀ ସମିତି ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ମୁଖ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ବ୍ଲକସ୍ତର ର ଅଧିକାରୀ ସଦସ୍ୟ ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି। ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ର ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟ ତାଙ୍କ ଭିତରୁ ଜଣଙ୍କୁ ଅଧକ୍ଷ ଏବଂ ଅନ୍ୟଜଣକୁ ଉପାଦକ୍ଷ ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ ମହିଳା ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ । ପଞ୍ଚାୟତ ସମିତି ନା କେବଳ ନିଜ କ୍ଷେତ୍ର ରେ ସରକାରୀ ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ର ଯୋଜୋନା,ନିଷ୍ପାଦନ, ପର୍ୟବେକ୍ଷଣ ପାଇଁ ନିଜେ ଦାୟୀ ଅଟେ ତା ସହିତ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା,ଟ୍ରସ୍ଟ ପ୍ରବନ୍ଧନ ଏବଂ ବୃତ୍ତି ଦାନ ଇତ୍ୟାଦି ର ପ୍ରସାର ,ନିଜର ସମ୍ବଧିତ ସ୍ଥାନ ର ଅନ୍ୟଗୁଡିକର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷିକ କରନ୍ତି। ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚୟତ ଗ୍ରାମ ଗୁଡିକର ସମୂହ ଗଠନ କରନ୍ତି ଯାହା ୱାର୍ଡ ରେ ବିଭାଜିତ କରାଯାଏ ।ୱ ୱ ୱାର୍ଡର ସଦସ୍ୟ ସିଧାସଳଖ ୱାର୍ଡ ର ମତଦାତାଙ୍କର ଦ୍ଵାରା ଚୟନ ହୁଅନ୍ତି । ପଞ୍ଚାୟତ ର ସରପଞ୍ଚ ଗ୍ରାମପଞ୍ଚାୟତ ର ସମସ୍ତ ୱାର୍ଡ ମତଦାତା ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ।ଏବଂ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତର କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ଦେଖାଶୁଣା କରିବା ପାଇଁ ୱାର୍ଡ ସଦସ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକୁ ନାଏବ ସରପଞ୍ଚ ବଛା ଯାଏ ।ଲୋକତ୍ରନ୍ତିକ ଡି କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ର ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ଏକକ ମାନବ ଶକ୍ତି କୁ ସଂଗଠିତ କରିବାର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରତିନିଧି ଅଟେ ।ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସ୍ବଚ୍ଛତା,ପାନୀୟ ଜଳର ଯୋଗାଣ , ନୌକା ଘାଟ ଏବଂ କୂଅ ର ଯତ୍ନ ,ପଞ୍ଚାୟତ ସଡକ ର ନିର୍ମାଣ ତଦାରଖ କରିବା,ଗବାଦି ପଶୁ ପୌଣ୍ଡ,ସଡକ ପ୍ରକାଶ ପ୍ରଦାନ କରିବା ,ଗ୍ରାମରେ ନିଜର କ୍ଷେତ୍ରାଧିକର ଅନୁସାର କୃଷି ଯୋଜନା ଗୁଡିକ ଲାଗୁକରିବା। ପ୍ରଶାସନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ର ଅଧୀକ୍ଷନ ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ର ସମ୍ବନ୍ଧ ରେ ଜିଲ୍ଲାପାଳ ରଜ୍ଵସ ବିଭାଗୀୟ ଆୟୁକ୍ତ ଉତ୍ତର ବିଭାଜନ ର ଅଧୀନ ରେ ଅଛି। ଆର ଡି ସି ର କାର୍ଯ୍ୟଳୟ ସମ୍ବଲପୁର ରେ ଅଛି ।ଜିଲ୍ଲା ର ସହରୀ ସ୍ଥାନ ମାନଙ୍କର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡିକ ଦେଖାଶୁଣା ପାଇଁ ,ତିନି ଟି ବୈଧାନିକ ପୌର ଅବସ୍ଥିତ। ବରଗଡ଼ ନଗର ପାଳିକା,ବରପାଲି ଏନ ଏସ ସି,ପଦ୍ମପୁର ଏନ ଏସ ସି । ତା ଛଡା ୨୦୦୧ ର ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଖୋଲିପାଲି ଟାଉନ ,ଚାରି ଅନ୍ୟ ଗ୍ରାମ ଅର୍ଥାର୍ତ ବରଗଡ଼ ତହସିଲର ବରଡୋଲ ,ସୋହେଲା ତହସିଲ ର ସୋହେଲା ,ବିଜେପୁର ତହସିଲ ର ବିଜେପୁର, ଏବଂ ଭଟଲି ତହସିଲ ର ଭଟଲି କୁ ୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଟାଉନ ଭାବରେ ଘୋଷିତ କରା ଯାଇଅଛି ।ଏହି ଭୋଳି ଜିଲ୍ଲା ରେ ୫ ଟି ଜନଗଣନା ଟାଉନ ସହିତ ୮ ଟି ଟାଉନ ଅବସ୍ଥିତ ।